Λάμπης Βάθης :Μερικές σκέψεις για την λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου

Ειναι σίγουρο ότι η εκλογή των νέων προέδρων δημοτικών συμβουλίων που θα μείνουν στην ιστορία ως ¨οι πρώτοι» της νέας αρχιτεκτονικής δομής των δήμων του Καλλικράτη, συνοδεύεται από μεγάλες προσδοκίες που τους αποδίδουν ευθύνες που ίσως και να αποδειχτούν δυσβάσταχτες τελικά. Οι νέοι πρόεδροι καλούνται να σχεδιάσουν και ν εφαρμόσουν τους νέους κανονισμούς λειτουργίας των δημοτικών συμβουλιων, σε μια συγκυρία που, ανεβάζει πολύ ψηλά τον πήχη τόσο σε θέματα ψηφιακής τεχνολογίας, όσο και σε θέματα δημοκρατίας.

Πρώτα από όλα οι νέοι πρόεδροι καλούνται να σηματοδοτήσουν το τέλος μιας εποχής νοοτροπιών και αντιλήψεων και να βάλουν τις βάσεις μιας νέας. Καλούνται να αναβαθμίσουν τον ρόλο και την σημασία του οργάνου που εκπροσωπούν και διευθύνουν.

Σήμερα τα δημοτικά συμβούλια γενικότερα αντιμετωπίζουν τρία βασικά προβλήματα.

Το πρώτο αφορά την δημοσιότητα. Ελάχιστοι πολίτες γνωρίζουν ποιές απόψεις ακούγονται σ΄αυτά και ποιές σκέψεις ή λογικές οδηγούν τους δημοτικούς συμβούλους να πάρουν κάποιες αποφάσεις.

Το δεύτερο αφορά την αποτελεσματική λειτουργία τους. Τις περισσότερες φορές ούτε οι ίδιοι οι δημοτικοί σύμβουλοι δεν γνωρίζουν τι ψηφίζουν και κανένας δεν ακούσει ουσιαστικά την επιχειρηματολογία του άλλου.

Και το τρίτο αφορά την ελκυστικότητα. τους. Δεν υπάρχει πιο βαρετό και ακαταλαβίστικο πράγμα στον κόσμο από το να παρακολουθήσει ένας μη μυημένος πολίτης μια συνεδρίαση ενός δημοτικού συμβουλίου.
Αποτέλεσμα αυτών των φαινομένων είναι η αποξένωση των δημοτικών συμβουλίων από την κοινωνία και η υποβάθμιση του ρόλου τους και των λειτουργιών τους. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που σήμερα θεωρούμε το σύστημα δημαρχοκεντρικό ενώ στην ουσία χωρίς την βούληση του δημοτικού συμβουλίου, ο δήμαρχος δεν μπορεί να αγοράσει ούτε μια σοκολάτα.
Οι νέοι λοιπόν πρόεδροι των νέων δήμων στην εποχή του Καλλικράτη καλούνται να απαλλάξουν τα δημοτικά συμβούλια από αυτά τα παθολογικά χαρακτηριστικά.
Ο νέος πρόεδρος καλείται να διευρύνει δημοκρατικά τις λειτουργίες του Δ.Σ. Να δημιουργήσει κέντρα και πεδία ευρύτερου διαλόγου, να κάνει πιο λειτουργικό και ελκυστικό το Δημοτικό Συμβούλιο και πιο αποτελεσματικούς τους δημοτικούς συμβούλους.
Θα πρέπει να κάνει το Δημοτικό Συμβούλιο πιο δημόσιο και συμμετοχικό. Ενα όργανο που να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της τοπικής κοινωνίας και όχι ένα όργανο που να αγνοείται όπως σήμερα. Να χρησιμοποιήσει επικοινωνιακούς και θεσμικούς συντελεστές που να το βγάλουν από την αφάνεια.
Να το κάνει πιο λειτουργικό και με προπαρασκευαστικές, αλλά και με κανονιστικές διαδικασίες όπως η τήρηση αυστηρών χρόνων στις παρεμβάσεις.
Οι νέοι πρόεδροι έχουν στα χέρια τους έναν πρότυπο κανονισμό δημοτικού συμβουλίου που συντάχθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Το κάθε δημοτικό συμβούλιο οφείλει να λάβει υπόψη του τις δικές του εμπειρίες, τις δικές του ιδιαιτερότητες και δυνατότητες και να συντάξει τον δικό του Κανονισμό Λειτουργίας στα μέτρα του.

1)Πρώτα από όλα θεωρώ ότι εκτός από την ημερήσια διάταξη και οι εισηγήσεις θα πρέπει να αναρτώνται στο διαδίκτυο με ταυτόχρονη δυνατότητα δημόσιας διαβούλευσης μέσω forum αλλά και με fax ή με το κλασικό πρωτόκολλο. Ενα μέτρο που θα πλουτίσει τον διάλογο, θα δώσει δημοσιότητα στις απόψεις παρατάξεων, δημοτικών συμβούλων και πολιτών, αλλά κυρίως θα μειώσει αυτόν τον βασανιστικό και χωρίς ουσία χρόνο συζητήσεων μέσα στο δημοτικό συμβούλιο

. 2)Αν αυτό συνδυαστεί και με έναν αυστηρό χρόνο 10λεπτων εισηγήσεων, 5λεπτών πρωτομιλιών και 3λεπτων δευτερομιλιών καθώς και με τον καθορισμό των παρεμβάσεων του εισηγητή ως πρώτου και τελευταίου ομιλητή, θα δώσει μια άλλη διάσταση στο Δημοτικό Συμβούλιο. Απαραίτητη προϋπόθεση η σύνταξη καταλόγου των πρωτομιλιών πριν από την έναρξη της συνεδρίασης με ευθύνη των παρατάξεων και η σύνταξη καταλόγου δευτερομιλιών με αυστηρό πάντα χρόνο μετά την ολοκλήρωση του κύκλου των πρωτομιλιών. Απαραίτητη κρίνω την ύπαρξη χρονόμετρου όπως υπάρχει και στην βουλή και σε πολλά δημοτικά συμβούλια και η διακοπή της μαγνητοφώνησης των πρακτικών μετά το λήξη του χρόνου κάθε ομιλητή.

3)Ενα ακόμη μέτρο ευέλικτης και ελκυστικής λειτουργίας του Δημοτικού Συμβουλίου είναι η αναβάθμιση των επιτροπών με την ανάρτηση των πρακτικών στο διαδίκτυο και την εξάντληση της τεκμηρίωσης σ’ αυτές, έτσι ώστε να λήγει σχεδόν το θέμα πριν καν ξεκινήσει η συνεδρίαση του Δ.Σ. Μια τέτοια αναβάθμιση θα οδηγήσει και σε μια άτυπη εξειδίκευση των δημοτικών συμβούλων, αλλά και στην δυνατότητα συμμετοχής εξειδικευμένων πολιτών.

4)Επίσης θεωρώ ουσιαστικό τον ορισμό περιορισμένου αριθμού ομιλητών από κάθε παράταξη. Ποιο το νόημα να μιλάνε δέκα άνθρωποι για το ίδιο θέμα όταν συμφωνούν, ενώ αυτοί έχουν την δυνατότητα να αναρτήσουν τις απόψεις τους και τα επιχειρήματά τους στο διαδίκτυο;

5)Αλλο ένα σημαντικό μέτρο είναι η ανάρτηση εικόνας και ήχου κατά θέμα στο διαδίκτυο. Ενα μέτρο που θα δώσει απεριόριστη δημοσιότητα στο δημοτικό συμβούλιο και στις επιτροπές και θα δώσει την δυνατότητα σε κάθε πολίτη, να παρακολουθήσει μια συζήτηση είτε την ίδια ώρα, είτε όποτε εκείνος ευκαιρήσει.

6)Ενα άλλο μέτρο που θα δώσει δύναμη και αξία στο δημοτικό συμβούλιο είναι η καθιέρωση ανά τρίμηνο της Συνεδρίασης του Δημότη. Εκεί, όχι με την διαδικασία των 25 υπογραφών αλλά μέσω ψηφοφορίας στο διαδίκτυο να μπορούν οι δημότες να εισάγουν τα δικά τους θέματα κατά προτεραιότητα και να συζητιούνται με δημόσια διαβούλευση πριν και κατά τη διάρκεια της ειδικής συνεδρίασης.

7)Επίσης η καθιέρωση των δημόσιων απαντήσεων. Εκτός των δημοτικών συμβούλων, η δημοτική αρχή να απαντάει σε επιστολές δημοτών ευρύτερου ενδιαφέροντος κατά την διάρκεια των ερωτήσεων πριν από την ημερήσια διάταξη.

8)Οι συχνότερες συνεδριάσεις του Δ.Σ. Η πρόβλεψη για μία τουλάχιστον φορά το μήνα των συνεδριάσεων του Δ.Σ. είναι αναποτελεσματική. Προτείνω την πρόβλεψη για συζήτηση μέχρι δέκα το πολύ θεμάτων κατά συνεδρίαση όταν υπάρχει διαφωνία μεταξύ των παρατάξεων και επανάληψη του Δ.Σ. μετά από λίγες ημέρες για τα υπόλοιπα. Η συζήτηση20, 30 και 40 θεμάτων σε ένα δημοτικό συμβούλιο είναι εντελώς ανεύθυνη και υποβαθμίζει το Δ.Σ.

Ενας νέος κανονισμός Δημοτικού Συμβουλίου πρέπει να απαντάει λοιπόν σ΄αυτην την εμπειρία. Δημόσιες συνεδριάσεις. Λειτουργικό και κοινωνικά ελκυστικό Δ.Σ. Να απαλλαγούμε από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος που οδήγησαν σε μαρασμό τα δημοτικά συμβούλια. Να πάμε σε μορφές που να αντιμετωπίζουν τα παθολογικά φαινόμενα.